Moc lasera i pasja: jak rodzinna firma przekształca wizje w wolty

W Prutting koło Rosenheim – miejscowości malowniczo położonej wśród zieleni południowej Bawarii między jeziorami i Alpami – BBW Lasertechnik z zaawansowanymi laserami z kształtowaniem wiązki rozwija przyszłościowe technologie. Andreas Bürger, dyrektor współzarządzający BBW, podsumowuje filozofię swojej firmy: „Po prostu sprawdzamy, czy zawsze posiadamy w firmie najnowszą technologię obróbki laserowej, a reszta przyjdzie sama”. Reszta – to zamówienia, projekty badawcze, maszyny i złożone projekty produktów. Czyli wszystko, dzięki czemu BBW wyróżnia się na tle producentów kontraktowych w branży obróbki laserowej. Kto chce wiedzieć, co wydarzy się na rynku, powinien zobaczyć, nad czym właśnie pracuje to 200-osobowe przedsiębiorstwo.

W czasach rozkwitu branży akumulatorowej Andreas Bürger rozmyśla o swoim parku maszynowym. „Przyjrzeliśmy się temu, jakie technologie i doświadczenie posiadamy w firmie, i zdaliśmy sobie sprawę, że wszystko to idealnie pasuje do produkcji modułów akumulatorowych i technologii magazynowania energii“. Podczas gdy inni kupują najpierw nowe maszyny i muszą inwestować w nowe know-how, BBW już to ma. Motto firmy się sprawdziło: „Zawsze mówiliśmy, że chcemy oferować naszym klientom coś nowego, jeszcze zanim nas o to zapytają”.

Podstawą tej nowości jest doświadczenie BBW w produkcji wysoce złożonych podzespołów i wiedza na temat licznych strategii obróbki także trudnych materiałów – bo zawsze tam, gdzie pozornie nie da się już nic zrobić, rozpoczynają się badania i rozwój. „Szukamy niszy w boomie. W przypadku akumulatorów do pojazdów elektrycznych w pełni się to opłaciło. Podczas kontaktowania ogniw okno parametrów procesów spawania jest niewielkie, ponieważ są one bardzo wrażliwe. Dla różnych typów ogniw wymagane są różne aparatury laserowe i metody obróbki”. Obecnie prawie 40 procent produkcji BBW przypada na produkcję modułów akumulatorowych. A to nie jedyna wymagająca nisza, którą obsługują.

W zakładzie firmy w Prutting w kilku halach stoi około 50 laserów do spawania, wiercenia, obróbki ubytkowej, strukturyzacji, precyzyjnego cięcia laserowego i czyszczenia laserowego. Jednak według Andreasa Bürgera są także klienci, których sam ogromny park laserowy nie przekonuje. „Poruszamy się w bardzo złożonych branżach, od techniki akumulatorowej i medycznej, przez elektronikę w półprzewodnikach po lotnictwo i kosmonautykę. Dlatego musimy szukać różnych sposobów na przekonywanie naszych klientów”, mówi Andreas Bürger. Dlatego – i z powodu niezaspokojonej ciekawości założycielskiej rodziny Bürgerów – do przedsiębiorstwa należy także dział konstrukcyjny i metalografia. Na początku każdego projektu przeprowadzają one na przykład badanie wykonalności i oceniają pierwsze próby we własnym laboratorium.

BBW często bezpośrednio przejmuje kilka etapów procesu obróbki laserowej, a nawet obróbki dodatkowej, aż do produkcji całych zespołów. „Sami chętnie robimy te rzeczy, aby na końcu wszystko perfekcyjnie zagrało”. O to też chodzi w bardzo złożonych niszach, które BBW bierze pod swoje skrzydła. Nie tak łatwo jest otrzymać zwłaszcza certyfikację w lotnictwie i kosmonautyce. „Tu praktycznie każda spoina jest prześwietlana rentgenem. W związku z tym musimy odpowiednio szkolić naszych specjalistów i dbać o pełną dokumentację doskonalenia zawodowego. Ale później, jeśli jakość jest zgodna, idzie już z górki”. Istnieje osobny dział budowy maszyn, aby spełnić wysokie standardy jakości: wiele systemów laserowych jest produkowanych w Prutting – aparatura laserowa została zakupiona, a system skonstruowany samodzielnie. „A jeśli aktualna technologia wyznacza limit temu, co chcemy osiągnąć, zaczynamy prowadzić badania”.

Ponieważ nikt nie może prowadzić prac rozwojowych samodzielnie, BBW angażuje się w międzynarodowe projekty badawcze. W projekcie badawczym LaserComposite, organizowanym przez Centralny Program Innowacji dla MŚP wykorzystano zielony i podczerwony laser i pracowano nad spawaniem mieszanych połączeń aluminiowo-miedzianych. W efekcie proces łączenia zapobiega w dużej mierze mieszaniu się metali w spoinie w niepożądane fazy intermetaliczne, czyli stopy. We własnym projekcie rozwoju firmy BBW Weldshape chodziło z kolei o zespawanie gorących pęknięć w stopie aluminium AW-6060, który jest na nie bardzo podatny. Środkiem do celu był proces z dynamicznym formowaniem wiązki za pomocą samodzielnie wykonanego systemu laserowego z 16-kilowatowym laserem Singlemode i skanerem o wysokiej wydajności.

Chwila – formowanie wiązki? Dokładnie tak. BBW jest tak blisko limitu możliwości technicznych, że także formowanie wiązki odgrywa tu ogromną rolę. Dlatego do 50 systemów należą także te, nad którymi pracuje zespół ds. rozwoju BBW, wyjaśnia Andreas Bürger. „Wiele zależy od technologii formowania wiązki. Oznacza to, że można wykonywać nawet wymagające zadania, które bez tego nie przebiegałyby stabilnie, np. stabilizacja jeziorka spawalniczego podczas spawania laserowego. Ważne dla BBW jest zmienne formowanie wiązki, ponieważ niezmienne układy optyczne dla naszych nisz w mniejszych wielkościach partii nie są ekonomiczne”, mówi Andreas Bürger. Dopiero wtedy, gdy układ optyczny można dopasować indywidualnie do danej serii, jest to opłacalne dla BBW. „I dlatego teraz zastanawiamy się, jak możemy to wykorzystać. Nie sądzę, by jakakolwiek firma spawająca laserowo oprócz nas posiadała urządzenie do formowania wiązki”.

I choć jest to bardzo ważne, ostatecznie nic nie zrekompensuje braku czystości. „Dlatego musimy stworzyć właściwe warunki ramowe i inwestować w rozwój techniki, np. w technikę pomieszczeń czystych i analizę materiałów. Ale u nas dzieje się to równolegle”.